– 27/05/2025 – 2 jaar onderzoek naar kustbescherming –
“De verzamelde data van Living Lab Raversijde leveren belangrijke wetenschappelijke informatie op in het kader van kustbescherming”. Dat blijkt uit de eerste meetresultaten, twee jaar na het officiële startschot van het levend laboratorium op het strand. Innoveren, monitoren en data analyseren blijven een prioriteit de komende jaren.
Living Lab Raversijde (LLR) is een onderzoeksproject van het agentschap voor Maritieme Dienstverlening en Kust (MDK), het Vlaams Instituut voor de Zee (VLIZ) en het Waterbouwkundig Laboratorium (WL) van het departement Mobiliteit en Openbare Werken. Samen met onder andere UGent en KU Leuven wordt onderzocht hoe we onze kust in de toekomst beter kunnen beschermen tegen stormvloeden uit zee en zo de maatregelen binnen het Masterplan Kustveiligheid en Kustvisie verder kunnen optimaliseren. Op het strand van Raversijde werd daarvoor een duin voor dijk en een onderzoeksdijk gerealiseerd.
Nathalie Balcaen, administrateur-generaal van MDK: “We hebben onze kennis over de zogenaamde zachte maatregelen die de natuur ons biedt, en onze kennis over de harde maatregelen die we zelf moeten bouwen hard nodig. Want we weten dat deze maatregelen de bouwstenen zijn voor de toekomstige kustbescherming bij zeespiegelstijging. We mogen fier zijn dat verschillende Vlaamse instanties samenwerken aan dit living lab en zo heel innovatief onderzoek verrichten”.
ONDERZOEKSDIJK
De initiatiefnemers organiseerden op dinsdag 8 mei 2025 een symposium om de eerste meetresultaten van Living Lab Raversijde voor te stellen. De onderzoeksdijk, twee jaar geleden op het strand van Raversijde in gebruik genomen, meet de kracht en impact van golfoverslag op de dijk.
Marc Willems, projectingenieur Waterbouwkundig Laboratorium: “De onderzoeksdijk is onderverdeeld in vier secties. Elk stelt een andere geometrie van de zeedijk voor: een referentiedijk met glooiing, een dijk met glooiing en stormmuur, een dijk met glooiing en promenade, en ten slotte een dijk met glooiing, stormmuur en promenade. Zo kunnen we de impact van golven op verschillende dijktypes onderzoeken”.
Meetinstrumenten
Op de onderzoeksdijk zijn 46 meetinstrumenten geplaatst. Op het strand en in zee staan verschillende meettoestellen en liggen er golfmeetboeien. Marc Willems: “Het is door de combinatie van deze metingen dat we zicht krijgen op de golfslag en -kracht. De gelijktijdige metingen op deze verschillende locaties zijn cruciaal voor ons onderzoek en blijven een uitdaging, van offshore op zee tot aan de teen van de dijk”.
Stormseizoen
Sinds de opstart van de onderzoeksdijk zijn er drie stormseizoenen geweest. “Er waren in totaal 13 stormen en 35 overslagmetingen bij hoogwater. We hebben dus heel wat data verzameld die we kunnen analyseren”, zegt Marc Willems. Zo bevestigen de metingen de eerdere aannames over golfoverslag en -krachten bij stormen, op basis waarvan nieuwe infrastructuur kan ontworpen worden. Ook zal verder onderzoek meer inzicht kunnen geven in het effect van de zogenaamde lange golven die, zoals de metingen aantonen, in belangrijke mate optreden tijdens stormen.
(Inter-)nationale onderzoeksprojecten
De metingen lopen nog tot 2028. “Verschillende nationale en internationale onderzoeksprojecten maken gebruik van de data van de onderzoeksdijk. Het is de bedoeling om de metingen voort te zetten en de bestaande dataset nog uit te breiden voor verder onderzoek. De eerste resultaten hebben in ieder geval het belang aangetoond van continue monitoring en samenwerking om effectieve kustbescherming te waarborgen”, besluit Marc Willems.
DUIN VOOR DIJK
Een paar honderd meter verder krijgt ook de duin voor dijk steeds meer vorm. Vier jaar na de eerste aanplanting van helmgras en rijshouthagen op het strand van Raversijde heeft er zich vandaag een zichtbare duin ontwikkeld.
Rijshout versus helmgras
Rijshout was in eerste instantie nuttig omdat het een grote hoeveelheid zand verzamelde op korte tijd. Deze hagen vereisten echter meer beheer doordat ze snel onder het zand bedolven raakten. Helmgras toonde zich wel heel efficiënt en duurzaam op lange termijn doordat dit gras groeit en met zijn wortels het zand vasthoudt.
Effectief en duurzaam
De duin voor dijk in Raversijde leert ons dat natuurgebaseerde oplossingen, en de uitbreiding ervan naar zee, een waardevolle stormbescherming voor het achterland bieden. Er is bovendien een vermindering van de hoeveelheid zand die door de wind naar het binnenland wordt geblazen. En tenslotte is er ook ecosysteemwinst, met allerlei dieren en planten die zich vestigen in de nieuwe duin. De duin voor dijk toont vanwege de effectiviteit en duurzaamheid de voordelen in het kader van bescherming tegen zandoverlast en zeespiegelstijging.
(Drone-)monitoring
De ontwikkeling van duinen wordt beïnvloed door factoren als wind, stormweer, vegetatie, zandbeschikbaarheid, ruimte voor aanpassing en de topografie van het strand en de duinen. Deze factoren zijn onderling verbonden en spelen een cruciale rol in de vorming en stabiliteit van duinen. Het is belangrijk om deze factoren te monitoren en te begrijpen om effectieve kustbeschermingsstrategieën te ontwikkelen. Lopende initiatieven, zoals dronemonitoring en het ontwikkelen van voorspellende modellen, zullen de komende jaren worden verdergezet en uitgebreid.
Copyright © 2025 Agentschap voor Maritieme Dienstverlening en Kust, All rights reserved.
Pers MDK
